Uticaj pomracenja sunca na zivotinje

 
1. Uvod

Pomračenje Sunca je astronomska pojava koja se dešava kada Sunce baca Mesečevu senku na površinu planete Zemlje, što se može dogoditi samo kada je Mesec u fazi mladine, odnosno u položaju konjunkcije, kada se nalazi između Zemlje i Sunca. Da bi došlo do pomračenja Sunca Mesec se mora nalaziti 16° u ravni svoje putanje ispred ili iza nekog od čvorova svoje putanje sa ekliptikom. U toku jedne godine može nastupiti minimalno 2, a maksimalno 5 pomračenja Sunca. Zavisno od trenutne udaljenosti Meseca i Sunca od Zemlje, kao i položaja posmatrača na Zemljinoj površini, može nastupiti jedna od tri vrste pomračenja Sunca: potpuno, delimično ili prstenasto. Prečnik Meseca je 400 puta manji od prečnika Sunca. Međutim, Mesec je 400 puta bliži zemlji, pa izgleda kao da su podjednake veličine. U određenim periodima godine Mesec zaklanja sunce prolazeći ispred njega. Tako nastaju pomračenja Sunca. Prečnik senke koju Mesec baca na delove Zemlje odakle se može posmatrati totalno pomračenje iznosi nekoliko stotina kilometara. Uski pojas Zemlje koji se nalazi u mraku nalazi se u oblasti totalnog pomračenja. Ostatak Zemlje nalazi se u polutami i u oblasti delimičnog pomračenja. U jednoj godini obično dolazi do dva-tri pomračenja Sunca. Trajanje pomračenja, koje zavisi od prividnih prečnika Meseca i Sunca, kreće se od nekoliko delića sekunde pa do sedam minuta. U proseku, totalno pomračenje vidljivo je sa istog mesta svakih 350 godina.

2. Potpuno i delimično pomračenje sunca

U slučaju potpunog pomračenja Sunca, Mesečev disk će potpuno prekriti Sunce. Pomračenje Sunca se može opaziti s relativno uskog pojasa (putanja totaliteta) na Zemljinoj površini preko kojeg prolazi Mesečeva senka. Posmatrači koji se nalaze u nešto širim pojasevima oko putanje totaliteta nalaze se u Mesečevoj polusenki, te mogu videti delimično pomračenje Sunca, dok se s ostatka površine Zemlje pomračenje uopšte neće videti.
U trenutku neposredno pre potpunog pomračenja, kada se poslednji zraci Sunca probiju iza Mesečevog diska, događa se pojava tzv. „dijamantnog prstena“. Ista se pojava može uočiti i neposredno nakon potpunog pomračenja.