Žalba na prvostepenu presudu

Uvod

Razlog odabira teme za seminarski rad „žalba na presudu prvostepenog suda“ je taj što se često susrećemo sa neadekvatnom presudom na sudu, proganjanja lične sumnje da smo oštećeni nakon presude i sl. Prema tome, izradom ovog seminarskog rada želim da postignem bolje razumijevanje prava na žalbu nakon sudske presude.
Žalba protiv prvostepene presude odnosi se na sve vrste presuda prvostepenih sudova, a osnovi ove žalbe su jednaki. Ova žalba ima devolutivno dejstvo i po njoj uvijek rješava neposredno viši sud. Isto tako, žalba protiv prvostepene presude ima suspenzivno dejstvo (ima izuzetaka gdje to nije tako).  Žalba protiv prvostepene presude je potpuni pravni lijek, kojim se može pobijati i pravna i činjenična osnovica presude, jer  je  u  članu 296 propisano da se presuda može pobijati:

•     zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka,
•     zbog povrede krivičnog zakona,
•     zbog pogrešno ili nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja,
•     zbog odluke o krivičnopravnim sankcijama, oduzimanju imovinske koristi, troškovima krivičnog postupka, imovinskopravnom zahtjevu, kao i zbog odluke o objavljivanju presude putem sredstava javnog informisanja.

Prva dva osnova su čisto pravna (error iurish), treći činjenični (error facti) a četvrti mješoviti (činjenično pravni). Pravni osnov žalbe se odnosi na pogreške u primjeni krivičnog procesnog ili krivičnog materijalnog prava, činjenični na pogrešno ili nepotpuno utvrđeno činjenično stanje, a mješoviti na odluke o krivično pravnim sankcijama, oduzimanje imovinske korisit, troškove krivičnog postupka i sl.

Žalba
Žalba je redovno pravno sredstvo koje se ulaže protiv prvostepene odluke (najčešće suda) a to su presude ili rešenja radi zaštite ugroženog ili povredjenog subjektivnog prava žalioca, kao i prekršenih formalnih ili materijalnih propisa.
Pravo na žalbu je zagarantovano ustavom i spada u osnovna gradjanska prava. Koristeći ovo pravo gradjani podstiču državne organe na poštovanje principa zakonitosti i štite svoja prava i interese.
Dejstvo žalbe:
1.    devolutivno, o žalbi odlučuje viši organ od onoga koji je doneo odluku
2.    suspenzivno, podnošenje žalbe zadržava pravosnažnost i izvršnost prvostepene odluke odk se o žalbi ne odluči
Svojstva žalbe:
1.    mora biti dopuštena. Protiv svih prvostepenih odluka. Osnovni sud (opštinski) prvo se obraćamo njemu.
2.    mora biti blagovremena, u roku od 15 dana od dostavljanja presude.
3.    mora biti izjavljena od ovlašćenog lica. Ovlašćena lica su stranka (neposredno ili preko zastupnika, javni tužilac i javni pravobranilac(u ime države).
Drugostepeni organ po pravilu ne preispituje prvostepenu odluku po službenoj dužnosti već samo na inicijativu stranke i to u onom delu na koji se stranka poziva.