Gradske saobraćajnice

UVOD

Kao ilustracija obima zadatka vangradskih i gradskih sistema saobraćaja može poslužiti podatak da se danas u našoj zemlji praktično 2/3 putovanja ljudi obavlja javnim gradskim saobraćajem, a samo 1/3 međugradskim sistemima.
U prikaz nisu uključeni individualni vidovi prevoza .

Najveći broj gradova u našoj zemlji se nalazi u fazi kontinualnog širenja i to po koncentričnim krugovima, što u sobraćajno – urbanističkom pogledu izaziva niz problema:

•    povećanje dužina putovanja – sve manji broj kretanja može da se obavi pešice ili biciklom,
•    prostorna i vremenska koncentracija saobraćajnih tokova izaziva zagušenja i bitno smanjenje brzina kretanja na glavnim pravcima,
•    prostorno širenje grada nije praćeno srazmernim zahvatima u saobraćajnoj osnovi usled istorijskog urbanog nasleđa ili prirodnoh ograničenja, što pogoduje korišćenju putničkih automobila. Time se brzo uvećava broj vozila na relativno ograničenom prostoru.

ALTERNATIVE BUDUCEG RAZVOJA

•    Kontinualno širenje urbanih sadržaja – predstavlja najslabije rešenje u ekonomskom, prostornom, ekološkom, a posebno u saobraćajnom pogledu. Formira se monocentričan grad sa izrazitom prostornom koncentracijom kretanja svim sredstvima prevoza.

•    Koridorski razvoj locira gradske sadržaje duž glavnih saobraćajnih koridora, a najveće intenzitete koncentriše oko čvorova odnosno stanica. Monocentričnost se smanjuje, budući da saobraćajni koridori nude dobru pristupačnost delovima teritorije izvan centralnog područja, što je uslov za narastanje sekundarnih centara.

•    Sekundarne aglomeracije se zasnivaju na ograničenju širenja glavne gradske aglomeracije i odsmišljenom formiranju kompletno opremljenih naselja i gradova (10.000 – 100.000 stanovnika) sa svojim centrima. Uslov za ovakav prostorni koncept razvoja je dobra veza sa glavnom gradskom aglomeracijom. Ovakav koncept je najpovoljnije rešenje u savremenoj urbanističkoj praksi, ali sadrži latentnu opasnost da, ukoliko nema kontrole, preraste u koridorski razvoj, a zatim u kontinualni.