Ileus – Uloga i zadaci medicinskog tehničara u radu na hirurgiji

Ileus – Uloga i zadaci medicinskog tehničara u radu na hirurgiji
UVOD

Prekid prolaza stolice i gasova kroz kraći ili duži segment crijeva, naziva se ileusom.
Ileus spada među česta akutna i subakutna hirurška oboljenja.
Među uzrocima akutnog abdomena, ileus zauzima poslije akutnog apendicitisa drugo mjesto.
Etiologija i klasifikacija ileusa

Ileus može da se javi u svako doba starosti, a uzorci su mu mnogobrojni i raznoliki, manje ili više karakteristični za izvjesno doba, vezani za izvjesno postojeće oboljenje ili povredu, ili njihove posljedice. Po mehanizmu nastajanja, ileusi mogu biti mehanički i dinamički.

Mehanički ileusi
Predstavljaju veću grupu ileusa, a nastaju usljed mehaničke, anatomske prepreke u prolaznosti lumena crijeva. Pored pepereke u pasaži, od značaja je, kako za anatomku evoluciju, tako i za kliničku sliku, da li je poremećen ili nije krvotok crijeva. Stoga se mehanički ileusi dijele na opturacione i strangulacione ileuse.

Opturacioni ileus
– mogu da izazovu razni uzroci. Njegova je karakterisitka da prekid pasaže nastaje opturacijom/začepljenjem lumena crijeva, a da pritom krvotok u odgovarajućem dijelu mezenterijuma, pa prema tome i na crijevu, ne bude poremećen. Opturaciju lumena mogu da prouzrokuju stenozantni tumori i zapaljenja crijeva, ožiljne stenoze poslije zapaljenja i povrede, kao i poslije operacija. Uzrok opturacije može da leži I izvan crijeva: opturacija crijeva usred kompresije koju vrši neki tumor iz susjedstva na crijevo(tumor bubrega). Nisu rijetke opturacije stranim tijelom: fekalomima kod starijih ljudi, zgusnutim mekonijumom kod novorođenčadi, žučnim kamenom. Kod novorođenčadi uzrok opturacionog ileusa može da bude kongenitalna atrezija crijeva, kao i atrezija anusa i rektuma.

Strangulacioni ileus
– pored mehaničke prepreke, u pasaži crijeva, karakterizuje se prvo poremećajem, a ubrzo zatim prekidom krvotoka u strangulisanom crijevu. Tipićni oblici ovog ileusa su: volvulus, inkarceracija i invaginacija.
Volvulus je uvrtanje crijevne vijuge na peteljici koju stvara odgovarajaući dio mezenterijuma sa svojim krvnim sudovima. Čest uzrok volvulusu vijuge tankog crijeva su srasline, koje sapinjajući crijeva, predstavljaju prepreku peristaltici. Volvulus cekuma zajedno s kolonascendeseom i volvulus kolona transverzuma su izvanredno rijetki. I kod male djece se sreće ovaj tip strangulacionog ileusa, kome je uzrok bilo nezavršena, defektna rotacija crijeva ili izostajanje srašćivanja mezoa sa zadnjim listom peritoneuma.

Inkarceracija ili uklještenje nastaje stezanjem vijuge crijeva sa njenim mezoom i krvnim sudovima. Prema tome, ova vrsta srangulacionog ileusa je veoma slična volvulusu. Uklještenje spoljašnje kile je tipičan vid inkarceracije. Unustrašnje inkarceracije su uklještenja crijeva u postojeće otvore i kesaste formacije peritoneuma (fossaintersigmuidea, recessus duodenojejunalis),a i u patološke otvore u mezenterijumu i mezokolonu. Najčešće unutrašnje inkarceracije su strangulacije vijuga crijeva s njihovim krvnim sudovima u otvorima koje stvaraju zategnute trake sraslina. Srasline poslije abdominalnih operacija čest su uzrok inkarceracije.

Invaginacija je osobito vid strangulacije u kojoj se jedan segmenat crijeva (invaginatum, intususceptum) uvlači zajedno sa svojim mezoom u lumen susjednog segmenta crijeva (invaginans, intususcipiens). Opturacija lumena crijeva uvučenim crijevom spriječava pasažu crijevnog sadržaja, a uvučen i strangulisan mezenterijum sa krvnim sudovima i nervima i poremećeni krvotok stvara oblike strangulacionog ileusa. Najčešća je ileocekalna invaginacija. Invaginacija je cešća kod male djece.