Istorija fudbala

Izvod:

Ne postoji aspekt ljudskog života i čovekovog mesta u društvu koji nije bio pod uticajem fudbala. Još od nastanka ove plemenite igre postoji neodoljiva privlačnost prema istoj od strane ljudi iz svih područja, nacija, vera, iz svih slojeva društva. Razlog za to je mozda to što fudbal mogu da igraju pripadnici svih ovih grupacija, svih godišta i polova. Istorija fudbala i njegov razvoj prati niz sličnih igara i burne događaje koji su posle određene svojevrsne evolucije proizveli fudbal onakvim kakav je danas.
Ključne reči: Fudbal, razvoj fudbala, istorija fudbala, pravila igre, savremeni fudbal .

Uvod

Novija istorija fudbala obuhvata nešto više od 100 godina. Sve je počelo 1863. Godine u Engleskoj kada su ragbi i fudbal krenuli različitim putevima i kada je osnovan prvi fudbalski savez, Fudbalski savez Engleske (Football Association). Oba oblika fudbala potiču od istog korena i imaju dugo i zamršeno porodično stablo. Njihova rana istorija uključuje veliki broj različitih igara. Činjenica je da se igra s loptom u kojoj se lopta udara nogom igra već hiljadama godina i nema razloga da se veruje da je to samo odstupanje od “prirodnog” oblika igre s loptom u kojoj se koriste ruke. U fizičkoj tuči za loptu, često bez pravila, nema sumnje da je na početku umetnost kontrolisanja lopte bila izuzetno teška i zahtevala posebnu taktiku i talent.

Kina
Najraniji oblik igre za koji postoji naučni dokaz je tshu chu (slika 1.), igra slična fudbalu koja se igrala u Kini u 2. i 3. veku p.n.e. igrači su loptu napravljenu od životinjske kože morali provući kroz rupu u mreži razvučenoj između bambusovih štapova visokih oko 10 m. Tshu chu se intenzivno igrao tokom dinastije Han i predstavljao vežbu fizičkih sposobnosti kineske vojske.

Japan
Još jedan oblik igre koji potiče sa Dalekog istoka je japanski kemari (slika 2.) koji se pojavljuje 500-600 godina kasnije. To je kružni tip fudbalske igre, mnogo manje spektakularan. Kemari je predstavljao više časnu, ceremonijalnu aktivnost. Zahtevao je određene sposobnosti ali ne i takmičarski duh kao što je bilo u kineskoj igri. U kemariu nije postojao ni najmanji znak borbe za posed nad loptom. Igrači su morali da dodaju loptu jedan drugome na prilično malom prostoru,pri čemu im ona nije smela pasti na tlo.

Meksiko i centralna amerika
Gumena lopta pojavljuje se u Meksiku i Centralnoj Americi u periodu od 600. do 1600. godine. Igra koju su igrali stanovnici tih prostora igrala se na terenu u obliku slova I. On je bio dugačak 12-15 m sa uspravnim zidovima visokim par metara. (Slika 3.) Na sredini svakog zida je bio probušen kamen ili drveni prsten. Cilj igre je bio da se teška gumena lopta provuče kroz prsten.

Americki indijanci
U XVI vijeku američki Indijanci igrali su igru zvanu psuschuakohowog što znači “skupiti se i udarati loptu nogom”. Plaže široke skoro 1 kilometar sa golovima udaljenim i do 2 kilometra bile su igralište za čak 1000 ljudi istovremeno. Igra je bila veoma gruba i često je rezultirala slomljenim kostima igrača koji se nisu mogli ni raspoznavati, jer su se ukrašavali raznim nakitom i farbali lice ratničkim bojama.

Razvoj modernog fudbala
Najvjerovatnije su ove igre imale uticaja na fudbal ali razvoj fudbalske igre kakvu danas poznajemo dešavao se u Engleskoj i Škotskoj. Igra koja se razvijala na britanskim ostrvima od VIII do XIX veka imala je velik broj lokalnih i regionalnih oblika koji su vremenom uobličeni i usavršeni do današnjeg pojma fudbala i ragbija. Te igre su bile drugačije od svih dotad poznatih oblika: manje organizovane, više nasilne, više spontane i obično ih je igrao neograničen broj igrača. Povremeno, igre su bile takmičenje između celih sela i naselja; igralo se na ulicama, seoskim trgovima i poljima. Udaranje igrača je bilo dozvoljeno kao ,uostalom, i sve ostalo. Fudbal (slika 4.) koji se tada igrao bio je masovni fudbal gde broj igrača nije bio ograničen a pravila skoro nisu ni postojala (prema jednom zapisu iz Workingtona u Engleskoj u cilju postizanja pogotka bilo je sve dozvoljeno osim ubistva).