Italijanska mafija

UVOD

Istoričari se ne slažu oko toga koliko je mafija stara. Jedni kažu da se prvi put spominje u 13. vijeku, drugi da je nastala 1812, odnosno 1860. godine. Prvi kao „dokaz“ navode da je riječ o društvu koje je nastalo da bi se borilo protiv Anžujaca iz Francuske. Povod je bio silovanje devojke koje je 1282. godine u Palermu počinio francuski vojnik na dan njenog vjenčanja. Grupa razljućenih Sicilijanaca odgovorila je napadom i masakrom francuskih vojnika. Kako su se vijesti širile od sela do sela, od grada do grada, tako su se Sicilijanci dizali i ubijali francuske vojnike. Hiljade Francuza je poginulo, a slogan mafia postao je ratni poklič.
Često se u svakodnevnom govoru, u sredstvima javnog informisanja, ali i u pojedinim radovima spominje riječ mafija, uglavnom kao sinonim za određene oblike organizovane kriminalne djelatnosti, bez prethodnog objašnjenja pravog sadržaja ovog pojma. Tako se upotrebljavaju termini narko-mafija, alko-mafija, krijumčarska mafija, auto-mafija, makro-mafija i dr., kojima se žele prikazati kao mafijaški pojedini oblici kriminalne djelatnosti raznih kriminalnih organizacija. Takođe, i na međunarodnom planu riječ mafija se često upotrebljava kao pojam koji sadržajno obuhvata kriminalnu djelatnost pojedinih organizacija u određenim zemljama, kao npr.: italijanska mafija, kolumbijska mafija, američka mafija, ruska mafija i sl.
U sagledavanju pojma mafije, polazi se od stanovišta da je transnacionalni organizovani kriminalitet najširi pojam koji obuhvata razne oblike kriminalne djelatnosti na prostorima više država koje su međusobno povezane. U tom smislu mafija je specifičan oblik organizacije u sklopu transnacionalno organizovanog kriminaliteta, na većem stepenu organizovanosti i finansijske moći u odnosu na druge kriminalne organizacije, odnosno mafija je jedan od najorganizovanijih oblika djelovanja transnacionalnog organizovanog kriminaliteta, koji se bavi nelegalnim raznovrsnim kriminalnim djelatnostima i unosnim legalnim poslovima u cilju bogaćenja, ostvarivanja profita i stvaranja političke moći i društvenog uticaja.
Mafija je specifična delikventna struktura iz sredine koja djeluje u okviru organizovanih oblika kriminala. Jedan broj autora iznosi mišljenje da preteču mafije čine privatne armije, formirane od feudalnih gospodara u cilju držanja vlasti nad svojim posjedima. Ove armije su dijelile pravdu koja se zasnivala na tradiciji, uvijek poštovanoj na tim prostorima. Neka tadašnja tradicionalna pravila i danas se poštuju u okviru mafijaških kriminalnih organizacija, naročito kod Kosa Nostre. U tom kontekstu karakteristični su i slučajevi ubistava, koji su načinom izvršenja, ostavljali poruku:
 leš bez glave značio je da se radi o nekom sitnom lopovu,
 leš sa odsečenim polnim organom stavljenim u usta, ukazivao je na to da je ubijeni za vrijeme života na neki način uvredio ženu druta iz kriminalne organizacije,
 leš kome je odsečen jezik jasno je ukazivao na to da se radi o licu koje je prekršilo zavet ćutanja, tzv. omertu.
Specifičnosti mafije ukazuju na čvrstinu i jaku strukturu organizacije koja je spremna da se obračuna sa svim protivnicima, bez obzira na nivo na kome se nalaze i koje funkcije obavljaju u organima vlasti i državnim organima. Brutalni metodi mafije često se ispoljavaju u vidu vršenja atentata na one ličnosti koje su poznate kao vodeći i ogorčeni borci protiv nje, što navodi na zaključak da se mafija u obračunu sa svojim protivnicima služi i pojedinim terorističkim metodama, pa postoji realna opasnost da se u okrilju mafije razvije i teroristička organizacija sa određenim ciljem.