Maticne knjige

Uvod

O elementima ličnog statusa građana nadležni organi uprave vode razne evidencije. Pod službenom evidencijom podrazumeva se ona evidencija za koji je zakonom propisano da se ima voditi po službenoj dužnosti. Na osnovu evidencija nadležni organi stuču saznanja o određenim podacima koji su relevantni za pojedine pravne situacije, ali isto tako i kao pretpostavka za izdavanje isprava gradjanima na osnovu kojih oni mogu da ostavre svoja prava i interese. Najčešće je to podloga za izdavanje javnih, odnosno službenih isprava. Putem evidencija, ostvaruje se uvid u izvršavanje zakona, zatim osnov su i za statistička istraživanja u pojedinim upravnim oblastima, pa tako postaju i osnov za naučna istraživanja. Službene evidencije imaju i procesnopravni karakter, jer se putem njih omogućava procesualizacija i utvrdjivanje činjenica u upravnom postupku odnosno formalizacija odgovarajućih stanja i događaja koji imaju značaj za pravne odnose.
Službene evidencije mogu se voditi u okviru raznih evidencija koje vide organi unutrašnjih poslova, koje vode organi starateljstva, a pored iznetog i u okviru matičnih knjiga.
Matične knjige su osnovne službene evidencije o ličnom stanju građana. Kao posebna upravna materija, prema našim propisima, pitanja u vezi sa vođenjem matičnih knjiga regulisana su zakonom o matičnim knjigama. O ličnom stanju građana vode se:
– matična knjiga rođenih,
– matična knjiga venčanih i
-matična knjiga umrlih (u daljem tekstu: matične knjige).
U matične knjige upisuju se činjenice rođenja, državljanstva, braka, smrti i druge zakonom predviđene činjenice i promjene u vezi s njima. Matične knjige, izvodi iz matičnih knjiga i uverenja koja se izdaju na osnovu matičnih knjiga su javne isprave. Podaci upisani u matične knjige i činjenice koje se njima dokazuju smatraju se istinitim dok se na zakonom propisan način ne dokaže suprotno, jer za javne isprave postoji oboriva pretpostavka da su istinite.
Matične knjige vode se za svako naseljeno mesto, zasebno, po matičnim područjima koje određuje opštinska skupština. Opštinski organ uprave nadležan za poslove uprave odnosno autonomne pokrajne obezbeđuje vođenje matičnih knjiga. Matične knjige vodi posebno ovlašćeno službeno lice, odnosno matičar.