Obligaciono pravo

POJAM I PRAVNE OSOBINE OBLIGACIJE

Obligacija ( obligare – vezati ) je imovinsko – pravni odnos izmedju dvije odredjene strane, na osnovu koga je jedna strana ( povjerilac ili kreditor ) ovlascena da zahtijeva od druge strane ( duznika ili debitora ) da joj ova nesto preda ( dare ), da nesto ucini ( facere ) ili da se uzdrzi od cinjenja na koje bi inace imala pravo ( non facere ), a druga strana je duzna da to ispuni. To je imovinski odnos izmedju dvije odredjene strane, relativnog karaktera, ciju sadrzinu cine prava i obaveze, a predmet odredjeno duznikovo ponasanje ( dare, facere, non facere ). Obligacioni odnos je imovinsko – pravni odnos ; izmedju dvije tacno odredjene strane ; ima svoju sadrzinu i predmet ; i relativnog je karaktera.

• Obligacija je imovinsko – pravni odnos. Obligacija je pravni odnos, iuris vinculum ( pravna veza ), to jest odnos koji je pravno zasticen, sa sobom nosi sankciju. Obligacija stvara subjektivno pravo koje titular moze ostvariti sudskim putem. Sankcija je imovinske prirode i moze biti naknada stete u slucaju povrede obligacije ili restitutio in integrum ( povracaj u predjasnje stanje ). Obligacioni odnos angazuje imovine, a ne neposredno licnosti. Obligacija se obicno moze svesti na novac ili ekvivalentni novcani izraz.
• Obligacija je odnos dvije odredjene strane. Strana u obligacionom odnosu koja potrazuje ( povjerilacka strana ) jeste aktivna, ima pravo da zahtijeva odredjeno ponasanje druge strane. Duznicka strana je pasivna, ima obavezu da odgovori na zahtjev povjerioca da nesto preda, ucini ili se uzdrzi od cinjenja na koje bi inace imala pravo. Subjekat obligacionog odnosa ( povjerilac ili duznik ) moze da bude kako pravno tako i fizicko lice. Nacelo jedinstvenog regulisanja obligacionih odnosa proizlazi iz clana 2, stav 1 ZOO-CG.
• Obligacioni odnos ima svoju sadrzinu i predmet. Sadrzinu obligacionog odnosa cine prava i obaveze koje odredjeni obligacioni odnos stvara. To je ukupnost prava i obaveza iz jednog obligacionog odnosa. Predmet obligacije je ono na sta se ta prava i obaveze odnose. Predmet obligacije je prestacija ( dugovano ponasanje ); a stvar moze biti predmet prestacije ( objekat obligacije ) kada se prestacija sastoji u davanju. Predmet obligacije ( prestacije ) mora biti odredjen ili odrediv, moguc i dozvoljen.