Zastita i odrzivo koriscenje suma

UVOD

Šuma je složena biljna zajednica ili biogeocenoza (ekosistem) šumskog drveća koje utiče jedno na drugo, kao i na sredinu u kojoj se nalaze. Osnovni delovi šume kao ekosistema su zemljište, vazduh, šumska životna zajednica i geološka podloga.

Šume su najsloženiji kopneni ekosistemi. U njima pored drveća živi mnogo drugih vrsta biljaka, životinja, gljiva i mikroorganizama. Složenost šuma se ogleda u njihovoj izraženoj spratovnosti i raznovrsnoj međusobnoj povezanosti svih članova životne zajednice.

Različiti organizmi naseljavaju različite delove šume. Tako u krošnjama visokog drveća žive vrste koje se retko, gotovo nikada, ne spuštaju u niže delove šume — arborealni organizmi. Ovaj deo šume naziva se sprat visokog drveća. U nižim delovima šumskih ekosistema mnogi žbunovi izgrađuju gust sklop koji se naziva sprat žbunova, ispod kojeg se razvija sprat zeljastih biljaka. Uz samu površinu tla živi grupa organizama koji čine prizemni sprat. U samom zemljištu živi mnogo različitih organizama, koji izgrađuju podzemne spratove.

Šume su vekovima bile mesto odakle se čovek snabdevao drvetom za ogrev, gradnju i šumskim plodovima za ishranu. Neplanskim sečenjem šume čovek ugrožava prirodu.

1    ZAŠTITA I ODRŽIVO KORIŠĆENJE ŠUMA

1.1    Značaj šuma

Otkrivanje Zemlje; Klod Noden; prevod Branislava Butorac; Enciklopedija za mlade/Larousse; Zmaj; Atlantis; Novi Sad 2004. str. 45.

Za opstanak planete Zemlje veliki značaj imaju šume. Neposredna i najveća korist šuma je proizvodnja kiseonika. Na inicijativu Generalne skupštine evropske konfederacije poljoprivrede iz 1971. godine, u svetu se 21. mart obeležava kao Svetski dan šuma. Tu inicijativu prihvatila je Organizacija Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu.

Posle pustinja, najzastupljeniji kopneni ekosistemi su šume. One zauzimaju 28% površine Zemlje i po svojim osobinama se razlikuju od ostalih ekosistema. Značaj šuma za opstanak života ilustruje i činjenica da je kenijska ekološkinja Vangari Mathai 2004. dobila Nobelovu nagradu za mir, koja je prvi put dodeljena u oblasti zaštite životne sredine. Osnivanje pokreta „Zeleni pojas“ za spašavanje afričkih šuma je između ostalih i njena zasluga; u okviru tog pokreta, ona je organizovala siromašne žene Afrike („šumare bez diplome“), koje su od 1974. godine do danas zasadile 30 miliona stabala, da bi sprečile širenje pustinjskog pojasa.

Istraživanjem je utvrđeno da jedna bukova šuma može da proizvede oko 9,6 tona suve materije po hektaru za godinu dana. Ista ta šuma proizvede oko 4 tone kiseonika po hektaru za jednu godinu.