Zloupoteba platnih kartica

Sažetak:

Platne kartice, kao tehničko-tehnološki pronalazak, predstavljaju savremene instrumente bezgotovinskog plaćanja i novčanih transakcija. U radu je definisan pojam platnih kartica, naznačena njihova podela i vrsta. Prikazan je način korišćenja, kao i mogućnosti zloupotreba i prevara pomoću platnih kartica. Napravljen je osvrt na primenu savremenih metoda i sredstava u cilju otkrivanja, razjašnjavanja i dokazivanja kriminalnih delikata u oblasti platnih kartica. Autori posebno ukazuju na mere prevencije u cilju zaštite platne kartice i sprečavanja zloupotreba i prevara u ovoj oblasti. Kroz razradu ove teme napravljen je osvrt na postupak primene savremenih kriminalističkih metoda uz korišćenje naučnih i tehničkih dostignuća u cilju efikasne provere činjeničnog stanja i prikupljanja relevantnih dokaza. Zbog aktuelnosti ove problematike u radu je ukazano na potrebu stalnog usavršavanja naučnih metoda i aktivnog odnosa u društvu prema ovoj oblasti. Efikasnost u suprotstavljanju ovom vidu savremenog i sve više aktuelnog kriminaliteta moguće je postići uz primenu najnovijih naučnih dostignuća i korišćenjem savremene tehnike.

Ključne reči: platne kartice, vanredni događaji, zloupotrebe, prevare, transakcije,

ATM-bankomati, POS terminali, kartičarstvo
Uvodna razmatranja i opšti pojmovi u vezi sa platnim karticama i korišćenje platnih kartica Savremeni tehnički i tehnološki razvoj, u današnje vreme, ima za rezultat nove i savremene pronalaske u oblasti elektronike, što doprinosi i stalnom napretku elektronskog bankarstva. Razvoj i usavršavanje funkcija kompjuterskih ureĎaja i njihova sve šira primena, kako u oblasti bankarskog poslovanja tako i u drugim privrednim i vanprivrednim delatnostima, čine ih savremenim i efikasnim u poslovno-tehničkom smislu. Kao i svaka savremena tehničko-tehnološka novina, tako je i pojava platnih kartica u bankarskom poslovanju, a i u drugim delatnostima, izazvala ogromnu zainteresovanost, sa jedne strane, ali i složenost pa i skeptičnost, sa druge strane. Na samom početku pojavljivanja platnih kartica mali broj ljudi se opredeljivao za ovu vrstu proizvoda banaka, zbog nedovoljne informisanosti i nepoznavanja veštine rukovanja i prednosti u njihovom korišćenju. Adekvatno tome, ni krivična dela u ovoj oblasti nisu bila toliko brojna. Sve to nije trajalo dugo, jer je orijentacija na razvoj kompjuterske tehnike doprinjela ubrzanom razvoju tzv. elektronskog bankarstva, što je dovelo do povećanog broja korisnika ove vrste bankarskih usluga, a na drugoj strani stvorile su se i mogućnosti za zloupotrebu platnih kartica i tehničkih dostignuća u kriminalne svrhe. Tehničko-tehnološki napredak je doneo nove pojavne oblike kriminaliteta, ali je i
omogućio uvoĎenje i korišćenje novih savremenih metoda u kriminalistici.