Ginekoloski tumori

Ginekoloski tumori

Rak grlića materice je, pored raka dojke, debelog creva, pluća i endometrija, jedan od najčeščih malignih tumora kod žena, sa najvećom incidencijom i mortalitetom u nerazvijenim zemljama Južne Amerike, Azije i Afrike. Incidencija raka grlića materice se postepeno povećava nakon treće decenije života, a prosječna životna dob bolesnica je 47 godina. Žene starije od 65 godina rijetko oboljevaju, ali je stopa mortaliteta te populacije visoka zbog uznapredovalih stadija bolesti. Rak grlića materice se češće javlja kod osoba koje ne posjećuju ginekologa i ne provode adekvatnu spolnu higijenu.
Rak grlića materice se smatra spolno prenosivom bolešću, s obzirom na to da od nje znatno češće obolijevaju osobe sa ranim početkom spolnog života, sa više brakova i porođaja, sklone promiskuitetu i liječene od raznih spolnih bolesti. Infekcija humanim papiloma virusom (HPV) izaziva poremećaj funkcije i rasta normalne i transformaciju u malignu ćeliju. Rizik je povećan kod žena sa imunodeficijencijom (HIV seropozitivne, tretman sa imunosupresivnim lijekovima), pušenja (djelovanje hemijskih karcinogena iz sekreta vagine), kao i kod deficitarnosti ishrane sa vitaminima A, C i folne kiseline.
Rak grlića materice nastaje na prednjoj ili stražnjoj usni, u obliku egzofita ili ulceracija, a rjeđe u cervikalnom kanalu. Siri se per continuitatem na grlić, cervikalni kanal, endometrij, paracervikalno tkivo, parametrija ili vaginu, a limfogeno u parametralne, opturatorne, ilijakalne i aortalne limfne čvorove. Hematogeno metastazira u pluća, medijastinum, supraklavikularne limfonode, kosti i jetru.
Kod neinvazivnih formi simptomi su oskudni, a klinički znaci kod početnih invazivnih tumora su vodnjikav vaginalni iscjedak, postkoitalna, intermenstrualna i obilna menstrualna krvarenja. Kod uznapredovalih stadija bolesti, usljed prodora tumora u okolne organe, javljaju se vaginalna ili rektalna krvarenja, hematurije, bolovi, smetnje sa defekacijom, oštećenja funkcije bubrega zbog opstrukcije uretera i hidronefroza.
Adenokarcinom se javlja u 15% slučajeva, nastaje iz endocervikalnog cilindričnog epitela, a cerviks poprima formu bureta («barell shaped»). Obično se manifestuje pojačanim iscjetkom kao kod upalnih promjena, zbog čega se kasno otkriva.
Incidencija adenokarcinoma grlića materice je zadnjih decenija u konstantnom porastu. Adenoskvamozni tipk, karcinomi malih ćelija i karcinoidi su rijetki.
Rak grlića materice se može vrlo uspješno liječiti ako se otkrije u početnim stadijima bolesti (karcinom in situ, rani invazivni rak). Petogodišnje preživljavanje liječenih bolesnica sa karcinom in situ je 1OO%.