Praćenje provjeravanje i ocjenjivanje učenika u nastavi matematike

1. UVOD
Bez obzira na sposobnosti, interes i raznolikost kasnije profesionalne orijentacije, osnovna škola je obvezna za svu djecu od 7 do 15 godine. To je škola koja nije, niti može biti selektivna. Od osnovne škole društvo očekuje da je svi školski obveznicizavrše na vrijeme i sa uspjehom. Osnovnoj školi, kao dijelu vaspitno –obrazovnog sistema, pripada najveći dio odgovornosti za podizanje opštegnivoa znanja i kulture. Iz toga proizlazi obveze da sesvoj djeci omogući postizavanje optimalnog uspjeha, bez obzira na njihove materijalne, socijalne ili porodične prilike, koji bi u značajnoj mjeri mogle uticati na raslojavanjeučenika prema sposobnosti. Stoga i sistem praćenja, provjeravanja i ocjenjivanja učenika mora voditi računa o njihovim mogućnostima i osobinama njihova psiho – fizičkog razvoja, te uvažavati objektivne prilike u kojim učenik živi. Gubljenje godine iponavljanje razreda treba svesti na najmanju moguću mjeru, jer te mjere često imaju suprotan efekat od onoga koji se očekuje i želi postići primjenom tih mjera.
U sistemu vaspitanja i obrazovanja, praćenje, provjeravanje i vrijednovanje, odnosno procjenjivanje znanja učenika ima poseban položaj kao dio obrazovnog procesa od suštinskog značaja. O tome govori činjenica da je ocjenjivanje formalno regulisano posebnim propisima, da postoji posebna naučna disciplina (dokimologija) koja se bavi pitanjima procjenjivanja znanja, kao i da budući i sadašnji nastavnici imaju obavezu izučavanja problema ocjenjivanja, a svi nastavnici tokom rada obavezu provjeravanja i usavršavanja sopstvenih mjerila procjenjivanja znanja i davanja ocijena.
Pored činjenice da škola treba nadoknadi, ili barem ublažiti, nepovoljne uslove u kojima učenik eventualno živi, ona mora uvažavati i njegove individualne razlike. U tusvrhu u školi se provodi individualizacija nastave, uvodi se dopunska nastava organiziraju izvannastavne aktivnosti i – gdje je to moguće – uvodi se produženi ili cjelodnevni boravak učenika u školi
Praćenje i provjeravanje učenikova razvoja nije više samo ocjenjivanje završnog rezultata, već je to proces tokom kojeg učenik sazrijeva. Prati se i tok i rezultat rada,nastoji se što bolje upoznati učenika, teži se da što više elemenata utiče na konačnuocjenu i da se ona formira na osnovi različitih načina i oblika provjeravanja usmenog i pismenog, primjenom što objektivnijih ispitnih postupaka, testovima znanja, sistemskim posmatranjem i praćenjem učenika u svim nastavnim situacijama. Sva svoja zapažanja i primjedbe učitelji moraju unositi u imenik učenika radi definisanja konačne ocjene. Tako se evidentiraju odgovori učenika, učinci na pismenimispitima, opis rada kao i reakcije i ponašanje učenika koja su relevantna za njegovo svestrano upoznavanje.
Cilj ovoga diplomskog rada je da otvori i prokomentariše najznačajnija pitanja vezana za proces praćenja, provjeravanja i ocenjivanja učenika uopšte i ukaže na specifičnosti ovog procesa u nastavi matematike. Konkretno, biće govora o sledećim važnim problemima vezanim za provjeravanje i ocjenjivanje: zakonski okvir za provjeravanje i ocjenjivanjem, pedagoške osnove proveravanja i ocenjivanja, kriterijumi ocjenjivanja, oblici i metode provjeravanja i ocjenjivanja, sistemska postavka proveravanja i ocenjivanja i najčešće greške u procesu proveravanja i ocenjivanja.
U ovom istraživanju korištena je postojeće naučna i stručna literatura iz predškolske pedagogije sa akcentom praćenju, provjeravanju i ocjenjivanju učenika. Takođe koristiće se statistički podaci iz validnih statističkih zavoda i priznatih studija. Kao izvor podataka biće uključeni zakonski i ostali međunarodni akti date problematike, kao što su: Pravilnik o ocjenjivanju učenika u osnovnoj školi, Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, istraživanja svjetskih agencija i sl.
U ovom radu koristiće se nekoliko različitih metoda istraživanja i to: opšte metode: analiza sadržaja, komparativna metoda i statistička metoda. Pored ovih metoda u istraživanju će se po potrebi koristiti i druge naučne metode kao što su: klasifikacija, dedukcija, indukcija, generalizacija, itd.