Fizička priprema fudbalera nekad i sad

Fudbal je jedan od najpopularnijih sportova današnjice. Prema kriterijumima strukturalne složenosti fudbal spada u grupu polustrukturalnih kompleksnih sportova. Da bi fudbaler bio u stanju da izvršava zadatke u igri mora posedovati potreban nivo izdržljivosti (aerobne i anaerobne), snage (maksimalne snage, eksplozivne snage, brzinske snage) i brzine (brzine reakcije, startne brzine, maksimalne brzine). Potreban nivo sposobnosti moguće je postići jedino sistematskim sprovođenjem treninga kondicione pripreme. Kondiciona priprema podrazumeva razvoj svih fizičkih sposobnosti koje su potrebne za postizanje vrhunskog sportskog rezultata u fudbalu.
Savremeni fudbal traži od igrača ispoljavanje motoričkih i funkcionalnih sposobnosti na visokom stepenu, kao što je upravljanje brzinom trčanja, eksplozivnom snagom udarca po lopti, preciznošću kod udarca itd. Igrač mora posedovati i specifičnu izdržljivost u različitim motoričkim sposobnostima kako bi u visokom tempu izdržao celu utakmicu. Za fudbalera je značajna i maksimalna eksplozivna snaga, ali i izdržljivost u eksplozivnoj snazi. (Boženko, 1997.)
Pod procesom sportskog treninga podrazumeva se dugotrajan transformacioni proces kompletnog statusa sportiste na viši nivo i u kome se postizanje sportskog rezultata ostvaruje specifičnim sredstvima, metodama i opterećenjem kroz duži vremenski period, pri tome imajući u vidu da je osnovni cilj procesa sportskog treninga povećanje ovih karakteristika, sposobnosti i osobina od kojih zavisi postizanje sportskih rezultata u pojedinim sportskim granama. (Ilić, Mrdaković, 2009.)
Igre koje su se temeljile na šutiranju lopte odigravale su se u mnogim zemljama tokom istorije. Najstarija igra o kojoj postoje dokumenti je cuju (Aleksić, Janković, 2006.) koja se pominje tokom vojnih vežbi za vreme dinastije Čin u Kini (255-206. pre nove ere). Ostale pradavne igre bile su kemari u Japanu i harpastum u Starom Rimu.
Pravila fudbalske igre su doneta sredinom 19. veka da bi konačno ujedinila sve vrste fudbala koje su se igrale po raznim školama širom Velike Britanije. Prva su pravila izmišljena u Kembridžu 1848, ali nisu bila usvojena. Tokom 50-ih godina 19. veka brojni klubovi u državama s engleskim kao maternjim jezikom igrali su fudbal koji se razlikovao od jednog do drugog mesta.
Neki su klubovi donosili sopstvena pravila, a najpoznatija su bila „Šefildska fudbalska pravila“ iz 1867. Takođe, 1862, Džon Čarls Tring izneo je svoju vrstu pravila koja su imala uticaja u stvaranju prvih „fiksnih“ pravila. (Bompa, 2009)
Sva ova pravila su imala pozitivnu posledicu; stvaranje prvog fudbalskog saveza, dana 26. oktobra 1863. Prvo okupljanje saveza bilo je u Freemason’s Tavern u ulici Great Queen Street u Londonu. (Đurđev, 2006.)
U Freemason’s Tavern, tokom pet susreta između oktobra i decembra, doneta su službena pravila koja su, s manjim izmenama, na snazi i danas. Na završnom sastanku, klub Blackheath povukao se iz saveza zbog izbacivanja dva pravila; prvo, u kojem je pisalo da je dopušteno igrati rukom bilo gde na terenu i drugo, u kojem je dozvoljeno udaranje po nogama. (Bompa, 2009)
Danas, pravila donosi IFAB (International Football Association Board). Ovo je telo osnovano 1886. posle sastanka u Mančesteru. (Đurđev, 2006.) Na tom sastanku su učestvovali, osim engleskog, i škotski, velški i irski fudbalski savez.
Najstarije fudbalsko takmičenje je engleski FA kup, prvi put održan 1872. (Đurđev, 2006.) Engleska je takođe dom najstarije lige, osnovane 1888. od strane Aston Vile. Originalni sistem takmičenja okupljao je 12 ekipa iz srednje i severne Engleske.
FIFA je osnovana 1904. u Parizu, obećavši da će poštovati i pokušati da unapredi fudbalska pravila. Povećana popularnost fudbala na međunarodnom nivou dovela je da IFAB primi FIFA-u pod svoje okrilje 1913. godine. U današnje vreme, IFAB se sastoji od četiri člana iz FIFA-e, kao i od jednog predstavnika iz svakog od četiri britanska saveza. (Ostojić, 2016.)
Period kojim je obeležena dominacija kondicije i nemačkog fudbala trajao je 20 godina. U tom periodu treninzi se menjaju i prilagođavaju zahtevima fizičke pripremljenosti. Zahtevi su bili iz godine u godinu sve veći i veći. Od igrača je zahtevano da mogu podjednako dobro da deluju na svakom delu terena, da su podjednako uspešni i u fazi napada i u fazi odbrane i da sve tehničke i taktičke elemente igre izvode istim intezitetom za sve vreme trajanja utakmice. U istoriji fudbala taj model igre naziva se „totalnim fudbalom“.

Osnovu takmičenja činila su unutar – nacionalna klupska takmičenja, ali i međunarodna klupska takmičenja: evropski kup šampiona 1955/56, a 1960. godine počinje da se igra i kup nacija, kao i odluka u Beču da se započne i sa takmičenjem kupa evropskih pobednika kupova (KPK), a da se dotadašnje takmičenje kup sajamskih gradova preimenjuje u kup UEFA. (Ilić, Mrdaković, 2009.)
Danas, fudbal svoj status najpopularnijeg sporta na svetu duguje jednostavnim pravilima i minimalnoj opremi. Fudbal se danas igra na profesionalnom nivou u više od dvesta zemalja sveta, a zanimljivo je napomenuti da je, prema FIFA-i, veći broj amatera nego profesionalaca. Takođe, FIFA je 2001. objavila da preko 250 miliona ljudi igra fudbal redovno za neki profesionalni ili amaterski klub. (Ilić, Mrdaković, 2009.)