Uvod u metodologiju ispitivanja

UVOD U METODOLOGIJU ISTRAŽIVANJA
Prof. dr Nedeljko Rodić
Glavni cilj nastavnog predmeta Metodologija
istraživanja je da osposobi studente da primenjuju, u
praksi i u istraživačkim radovima, one metode za analizu
podataka i testiranje statističkih hipoteza, koje omogućavaju
objektivnu, kvantitativnu i racionalnu verifikaciju
dobijenih nalaza. Osim toga, cilj ovog predmeta je da omogući
studentima da sa razumevanjem prate metodološku i
istraživačku literaturu u odgovarajućoj nastavnoj oblasti i
drugim antropološkim disciplinama i kritički ocenjuju
rezultate odgovarajućih istraživanja. Zbog toga su predmetom
obuhvaćene sve elementarne metode za analizu podataka i
testiranje statističkih hipoteza, pri čemu su kompleksnije
grupe metoda predstavljene onim procedurama koje se u
savremenim istraživanjima najčešće primenjuju. Zadatak
predmeta je da studenti razumeju logičku i matematičku
osnovu tih metoda i da svaku od njih mogu da primene
koristeći se gotovim programima koji su implementirani na
većini personalnih kompjutera. Osim toga, studenti treba da
se osposobe da na savremeni način prikupljaju građu za svoje
istraživačke radove i na odgovarajući način ih publikuju.
Celokupna problematika Metodologije istraživanja je,
u stvari, sastavljena iz tri glavna područja: 1) teorije
eksperimentalnih nacrta istraživanja, 2) teorije merenja i
3) statistike. Studenti treba da upoznaju sva tri područja,
kako u teoretskom, tako i u aplikativnom smislu. 2
Značajni doprinosi metodologiji pedagogije, metodo-
loških sadržaja i teorijske metodološke misli na našim
prostorima datiraju od radova N. Potkonjaka, R. Ničkovića,
M. Bakovljeva, V. Šmidta, B. Stevanovića, A. Radojkovića, A.
Krkovića, V. Mužića, T. Prodanovića, preko Đ. Lekića, Ž.
Ristića, D. Savićevića i J. Đorđevića. Novi zamah i nastavak
pomenutih istraživanja unapredili su aktuelni metodolozi
pedagogije R. Krulj, LJ. Kocić, Grozdanka Gojkov, V. Banđur, I.
Radovanović, M. Kundačina, M. Brkić, J. Milat, Mirjana
Pešić, kao i više mlađih istraživača koji svoje radove
temelje na iskustvima savremene nauke i metodologije.
FAZE NAUČNOG ISTRAŽIVANJA
1. Uvod – definicija naučnog istraživanja
Naučno istraživanje predstavlja sistematsko, plansko,
objektivno, valjano i cilju usmereno teorijsko ili
empirijsko ispitivanje nekog problema, prema određenim
metodološkim pravilima, čija je svrha da se pruži pozdan i
precizan odgovor na unapred postavljeno pitanje. Kako
postoji mnoštvo raznorodnih naučnih istraživanja, tako je
nastalo i više klasifikacija istih, prema raznim
kriterijumima. Jedna od osnovnih podela naučnih
istraživanja jeste na:
– teorijsko i empirijsko (prema prirodi istraživanja),
– fundamentalno i primenjeno (prema cilju istraži-
vanja),3
– eksplorativno i usmereno proveravanju hipoteza
(prema funkciji).
2. Faze naučnog istraživanja
Svako naučno istraživanje je, zapravo, standardizovano
rešavanje problema, koje ima više međusobno logično
povezanih faza.