Uloga sestre u zbrinjavanju deteta sa namernim ili zadesnim trovanjem

Uvod

Trovanja ili intoksikacije su patološka stanja nastala kao posledice delovanja otrovnih materija na organizam. Danas se sve više susrećemo sa različitim materijama kao što su savremeni proizvodi hemije, životinjski otrovi i otrovne biljke koji mogu dovesti do trovanja u dečijem uzrastu.
U pojedinim vremenskim razdobljima nastaju promene u učestalosti pojedinih vrsta trovanja kod dece. Razlozi koji dovode do trovanja u dečijem uzrastu su različiti, a među najvažnijim su nedovoljna opšta i zdravstvena prosvećenost odraslih i slab rad na primeni preventivnih mera. Iako deca već u obdaništu moraju da nauče da opasne situace ne vrebaju samo na ulici već i u njihovom domu, većina autora navodi da je najčešće mesto trovanja domaćinstvo.
Trovanje u dečijem uzrastu uvek je urgentno stanje bez obzira na ispoljenost simptoma i znakova (latentni period). To je ujedno afekcija sa najvećom reverzibilnošću odnosno, sa najvećom mogućnošću izlečenja, uz primenu pravovremenih i odgovarajućih mera lečenja na svim etapama zbrinjavanja otrovanog bolesnika.
Trovanja mogu nastati kao posledica akutne, subakutne i hronične izloženosti otrovnoj materiji, a prema načinu događanja dele se na namerna (suicid, homicid i otrovanja bojnim otrovima), nenamerna (akcidentalna, jatrogena i industrijska) i nasilna, odnosno kriminalna.
U dečijem uzrastu uglavnom se dešavaju akutna akcidentalna trovanja. Međutim, ne treba zaboraviti da su i deca često izložena subakutnom i hroničnom delovanju otrova, kao ni činjenicu da se i drugi načini trovanja dešavaju u ovom životnom dobu.

 
1. Trovanja kod dece

1.1. Epidemiologija

Trovanja u dečijem uzrastu proizilaze iz međusobnog sadejstva deteta, okoline i toksične materije. Epidemiološka ispitivanja ovih specifičnosti, koje se međusobno prepliću, omogućavaju realno sagledavanje uzroka trovanja u dečijem uzrastu. Na taj način se stvara osnova za planiranje i sprovođenje preventivnih mera, koje u ovom životnom dobu daju izvanredne rezultate, jer se trovanja mogu izbeći delovanjem u pozitivnom smislu na bilo koji segment navedenog lanca.
U našoj zemlji ne postoje jedinstveni epidemiološki podaci o akutnim trovanjima u dečijem uzrastu. Podaci sa kojima raspolažemo rezultat su analiza uglavnom bolničkog materijala iz većih sredina.