Vozila

4. VOZILA
4.1 POJAM, ZNAČAJ I RAZVOJ VOZILA
4.1.1 Pojam i značaj vozila
Za bezbednu vožnju i održavanje vozila treba poznavati funkcio-
nisanje uređaja značajnih za bezbednost saobraćaja. U njih se ubrajaju:
motor sa agregatima, prenosni mehanizam, sistem za upravljanje, si-
stem za kočenje, točkovi sa pneumaticima, svetlosno-signalni uređaji,
uređaji koji omogućavaju normalnu vidljivost, neki od pomoćnih ure-
đaja i dr.
Može se reći da je razvoj motornih vozila počeo daleke 1860.
godine, kada je Francuz Žan-Žozef Etjen Lenoar (Jean-Joseph
Etienne Lenoir) pronašaomotor sa unutrašnjimsagorevanjem. Već 1876.
Nikolaus Oto (Nikolaus Otto) konstruiše prvi motor sa kompresijom
smeše goriva, a 1893. Rudolf Dizel (Rudolf Diesel) patentira kružni
proces sa različitim dovođenjem i odvođenjem toplote, odnosno prvi
dizel motor. Iste godine Džon Bojd Danlop (John Boyd Dunlop) paten-
tira pneumatike. Godine 1913. Henri Ford (Henry Ford) uvodi prvu
pokretnu traku u autoindustriji, a 1961. godine počinje proizvodnja
prvih vozila sa turbopunjačem. Sigurnosni pojasevi počinju da se
ugrađuju 1970. godine. Prvi uređaj protiv blokade točkova (ABS)
se 1978. godine ugrađuje u putničko vozilo, a 1997. elektronski
regulacioni sistem stabilnosti vozila (ESP). Danas već pričamo o
sofisticiranim vozilima sa klima-uređajima, putnim kompjuterom i
skoro u potpunosti automatizovanim.
4.1.2 Identifikaciona oznaka
Svako pojedino vozilo jednoznačno je određeno identifikacio-
nom oznakom vozila, koju određuje proizvođač vozila. Identifikaci-
ona oznaka vozila (VIN) je
oznaka kojom se svako proi-
zvedeno vozilo obeležava
tokom proizvodnje sa ciljem
izbegavanja mogućnosti da
se pojave dva ili više vo-
zila sa istom proizvodnom
oznakom