Ekonomska isplativost proizvodnje kupina

1.UVOD

Kupina, kao vrsta koja raste u širokom spektru ekoloških uslova, može, kao i borovnica, da bude vrsta koje će omogućiti brži razvoj brdsko-planinskih područja. Plod kupine sadrži veliki broj dragocenih sastojaka koji povoljno deluju na ljudski organizam (šećeri 10-12%, org. kiseline 0.7-1.5%, pektini, celuloza, mineralne materije-posebno Ca i Fe, belančevine 1.2%, uqa 1%, vitamine C, B, A, enzime i bojene materije). Rentabilna je i jednostavna za gajenje i zaštitu od štetočina; rano, redovno i obilno rađa i na nepogodnim terenima, pa služi i kao odlično biološko antierozivno sredstvo; poboljšava pčelinju pašu (naročito pozniju u kojoj se oskudeva). Kupina je prirodno dvogodišnja biljka sa višegodišnjim žbunom. Nakon razvoja u prvoj vegetaciji jednogodišnji izdanci prolaze kroz period mirovanja u jesen, prezime niske zimske temperature i rađaju sledeće godine. Jednogodišnje izdanke u drugoj vegetaciji nazivamo dvogodišnjim izdancima, jer cvetavaju. Posle plodonošenja ovi izdanci odumiru i sledećeg proleća se uklanjaju. Umesto njih, novi jednogodišnji izdanci postaju dvogodišnji. Orezivanje dvogodišnjih izdanaka u proleće, kako bi se proredili rodni i uklonili suvi izdanci, ima pozitivan uticaj na zaštitu kupine od bolesti, kao i na povećanje dimenzije ploda. Biljka kupina ima višegodišnji korenov sistem iz kojega rastu stabljike koje najčešće opstaju dve godine. One mogu biti čvrste što omogućava da cela biljka ima žbunasti izgled visine do 4 metara u proseku. Postoje i vrste koje imaju visinu grmova od 9 metara.Pored elastičnih stabljika koje rastu kao lukovi, postoji više vrsta koje imaju polegle stabljike koje prate liniju tla (puzavice). Ukoliko nađu na neku podlogu (stablo ili kamenje) mogu se izdići zahvaljujući trnju koje se nalazi na stabljikama. Pored onih sa trnjem postoje i bestrne sorte kupina. Na mestima gde vršni delovi stabljika kupine dodiruje zemlju može doći do razvoja korenovog sistema. Kupinovo lišće je raspoređeno tako da na jednoj lisnoj stapki ima nekoliko listova.