Izborni sistemi u zemljama nastalim na području nekadašnje Jugoslavije

Nema recenzije

Odlomak

UVOD

U savremenoj političkoj nauci postoji nekoliko stotina definicija izbornih sistema. No, on u osnovi predstavlja „institucionalni modus unutar kojega birači izražavaju svoje političke preferencije u obliku glasova i unutar kojega se glasovi birača pretvaraju u mandate.” Izborni sistem je, dakle, deo šireg izbornog prava, koji u sebi uključuje izborni obrazac (većinski ili proporcionalni), izborne jedinice, izborno takmičenje, glasanje, metode pretvaranja glasova u mandate i izborni cenzus.
U odnosu na izborni obrazac, izborni sistemi se dele na većinske i proporcionalne, ali postoji i veliki broj „mešovitih” izbornih sistema. Većinski izborni model doprinosi tome da „pobednik nosi sve”, bilo sa relativnom ili apsolutnom većinom, ili pak u okviru jednokružnih ili dvokružnih izbora. Model dvokružnih većinskih izbornih sistema je s početka protekle decenije dominirao u Republici Srbiji i Republici Hrvatskoj, gde su u drugi izborni krug ulazili kandidati za poslanike/zastupnike u njihovim predstavničkim telima, a koji su osvojili manje od 50% glasova. Sa druge strane, proporcionalni izborni sistemi počiva na raspodeli mandata u parlamentu u skladu sa brojem, odnosno na izborima dobijenim procentom osvojenih glasova.