Predmer i predračun građevinskih radova

R E C E N Z I J A
RUKOPISA KNJIGE “PREDMER I PREDRAČUN RADOVA”
AUTORA ZLATIBORA STOJANOVIĆA
Dobila sam na recenziju tekst knjige pod naslovom “Predmer i predračun radova, katalog opisa pozicija sa projektantskim cenama” autora Zlatibora Stojanovića. Knjiga ima preko 820 stranica teksta i obuhvata oblasti pripremnih i istraživačkih radova, građevinskih radova, zanatskih radova i radove na vodovodu i kanalizaciji. Tekst je podeljen na 31 poglavlja i to tako da prva tri poglavlja obuhvataju pripremne i istraživačke radove, sledećih šest poglavlja sadrže građevinske radove, od desetog do dvadesetosmog poglavlja obrađeni su različiti zanatski radovi, a poslednja tri poglavlja posvećena su radovima na vodovodu i kanalizaciji.
S obzirom na obim svakog poglavlja, odnosno na veliki broj pozicija koji se njima obuhvata, teško je u recenziji predstaviti i oceniti sve što one sadrže. Zato se, nakon detaljnog pregleda knjige, daje mišljenje o ukupnom sadržaju poglavlja i ocenjuje značaj koji će knjiga imati prilikom korišćenja od strane zainteresovanih u graditeljskoj praksi.
Radovi koji se opisuju u svim pojedinačnim pozicijama obrazloženi su jasnim jezikom i terminima koji su opšte usvojeni u graditeljskoj praksi, sa suverenim poznavanjem različitih vrsta
materijala, najnovijih tehnologija i metoda rada. Svi podaci koji se iznose su proizašli iz dugogodišnjeg iskustva Zlatibora Stojanovića, koji je bio i još uvek je rukovodilac brojnih gradilišta u okviru kojih se radilo na zaštiti, konzervaciji, restauraciji i potpunoj obnovi spomenika kulture, ali i gradilišta potpuno novih građevina. Rukopis je, znači, rezultat sretnog spoja akumuliranog znanja i iskustva sa nesebičnom željom da se ono ponudi drugim korisnicima.
Pojedina poglavlja izdvajaju se zbog svoje vrednosti koju imaju, s obzirom da se u njima obrađuju radovi koji su veoma osetljivi i koji se obavljaju prevashodno na gradilištima spomenika
kulture. Na prvom mestu, tu su zastupljeni i precizno razrađeni istraživački radovi bez kojih se ne može početi nijedna aktivnost na zaštićenim građevinama. Ovi radovi su specifični i zato je za njihovo predstavljanje zaista potrebno dugogodišnje iskustvo tokom kojeg se razvila svest o značaju različitih vrednosti građevine, arhitektonske, konstrukcijske i stilske i o mogućnostima njihovog dodatnog proučavanja za vreme istraživanja.
Drugo mesto po značaju za službu zaštite graditeljskog nasleđa zauzimaju fini zanatski radovi kojima se obavlja restauracija ili izvode novi dekorativni i upotrebni elementi. Izrada i ugradnja ili postavljanje umetničke bravarije, posebno likorezački radovi, detaljno su razrađeni i potpuno pokrivaju sve poslove od demontaže postojećih primera, preko izrade modela i modela rastauracija, pravljenja kalupa, izlivanja u gipsu, cementnom malteru, veštačkom kamenu do postavljanja dekorativne plastike. Za one koji se bave obnovom građevina ovi radovi su po svojoj specifičnosti i načinu kako su predstavljeni možda najkorisniji. Iako recenzent nije kompetentan za deo predračuna radova, ipak procenjuje da je za taj deo knjige
svakako bila potrebna određena hrabrost i dodatni napor autora da rad pretoči u cenu koštanja. Visoko ceneći ideju Zlatibora Stojanovića da se predmer i predračun kao izuzetno značajan deo posla u radu na građevinama objedini u obliku priručnika, zatim uloženi trud u prikupljanju i obradi radova koji su specifični, retki i teško objašnjivi smatram da se knjiga može štampati u integralnom obliku.
Posebno se ističe pionirski značaj koji će knjiga imati za osobe koje se navedenim poslovima bave u oblasti konzervacije i restauracije objekata i za koje će predstavljati pouzdani vodič kroz radove koje treba obaviti da bi se kvalitetno istakla spomenička vrednost graditeljskog nasleđa.