Štetočine voća i vinove loze

RED Lepidoptera
Fam. Lymantridae – gubari

Lymantria dispar – gubar

• spada u tipične periodične štetočine (javlja se na svakih 4-10 godina, a oštećenja traju 2-3 godine); izaziva golobrst voćaka; polifag; ekonomski veoma značajna štetočina šuma, ali i voćnjaka pored šuma; najradije se gubari hrane listom hrasta, a u voćnjacima najviše vole jabuku, šljivu i trešnju; ne vole lipu i krušku;
• generacije: ima jednu generaciju godišnje; muške gusenice imaju 5 stadijuma, a ženske 6;
• prezime jaja u jajnim leglima na stablu i donjim većim granama (najčešće na južnim stranama debla i visini oko 4m); jajna legla su nepravilno okruglog oblika i sastoji se od 80 do 120 jaja i svako je uvijeno u dlačice sa trbuha ženke i time se zaštite od niskih temperatura;
• ciklus razvića: pojava gusenica kreće od aprila i traje do kraja maja (odvija se po slojevima); gusenice se prenose vetrom zahvaljujući dugim gustim dlakama; starije gusenice su proždrljive i nakon mesec i po do 2 meseca ishrane traže pogodno mesto za preobražaj; lutke se formiraju u pukotinama pod korom debla ili grana ili između zapredenog lišća; nakon dve nedelje (polovinom juna) javljaju se prvi leptiri; leptiri su polno zreli i ne hrane se; polna diferenciranost prema izgledu i ženke ne lete; nakon kopulacije dešava se ovipozicija, a tokom avgusta događa se embrionalno razviće, međutim gusenice ne napuštaju jajni horion do proleća naredne godine;
• simptomi: kada je gubar u gradaciji, jajna legla se nalaze svuda po kori, ali i na obližnjem kamenju; gusenice gubara se javljaju nešto ranije od gusenice glogovca i žutotrbe; pupoljci i lišće su izgriženi a kasnije je lišće izgriženo sve do nerava; golobrst se vidi izdaleka – stabla izgledaju kao za vreme mirovanja vegetacije;
• suzbijanje: mehaničke mere podrazumevaju skidanje ili natapanje jajnih legala naftom ili petrolejem, ali danas se suzbija virusima poliedroze; u progradaciji se koriste preparati na bazi Bacilus thuringiensis var. Kurstaki u fazi kada prve gusenice dostignu uzrast L3; U gradaciji se koriste insekticidi IGR ili na bazi emamectina, spinosada indoksakarba i sličnih;