Strategija razvoja šumarstva u RS

 
I UVODNI DIO

1.1. Potreba za novom strategijom šumarstva, uključujući svrhu

Jedna od osnovnih pretpostavki privrednog napretka i blagostanja jedne zemlje jeste održivo upravljanje i korišćenje njenih prirodnih resursa, uključujući i šume. Republika Srpska trenutno nema dokumentovanu šumarsku politiku i strategiju razvoja šumarstva. Strategija razvoja šumarstva Republike Srpske utvrđuje osnove za vođenje politike upravljanja i gazdovanja šumama u svojini Republike Srpske i u privatnom vlasništvu. Opšta svrha Strategije je održivo korišćenje šuma i šumarstva na najbolji mogući način za dobrobit cijele zajednice, kako u ekonomskom i socijalnom, tako i u ekološkom smislu. Vrijeme u kojem nastaje ova Strategija karakterišu krupne i sistemske promjene na lokalnom, republičkom, državnom, regionalnom i globalnom nivou, među kojima su najvažnije slijedeće:

– Stabilizacija i pridruživanje Bosne i Hercegovine/Republike Srpske u Evropsku Uniju;
– Proces usaglašavanja domaćeg i međunarodnog zakonodavstva/standarda u oblasti šumarstva, lovstva i povezanih djelatnosti;
– Integralno planiranje ekološke, ekonomske i socijalne funkcije šumskog sistema na osnovama Druge inventure šuma na velikim površinama u Bosni i Hercegovini/Republici Srpskoj;
– Primjena FSC standarda za održivo upravljanje šumama i certifikaciju šuma u Bosni i Hercegovini, ISSO standarda i PEFC standarda;
– Politika i planiranje upravljanja i korišćenja šuma i šumskog zemljišta uređena je Zakonom o šumama (Sl.gl.RS,br.75/08) ;
– Institucionalno-pravna i svojinska transformacija u oblasti šumarstva i povezanih djelatnosti u skladu sa domaćim zakonodavstvom i dobrom praksom iz prošlosti;
– Izražena potreba povećanja proizvodnosti, integralne zaštite, održivog korišćenja i poboljšanja kvaliteta resursa šumskih ekosistema;
– Usaglašavanje obima, strukture i kavalieta obima sječa sa proizvodnim kapacitetima prerade raspoložive drvne sirovine i drugih resursa iz šume i sa šumskog zemljišta;
– Sistemske promjene u obrazovanju kadrova u šumarstvu (Bolonjski proces), znatno veće potrebe naučno-istraživačkog rada, primjene savremene tehnologije, efikasnih načina privređivanja i investicionih ulaganja u razvoj šumarske i povezanih djelatnosti;
– Saradnja sa svjetskim naučnim institucijama u cilju osvajanja novih tehnologija i postupaka u povećavanju proizvodnosti šuma i šumskog zemljišta, primjeni savremenih metoda u proizvodnji drvne sirovine, drvnih sortimenata i drugih proizvoda šumskih ekosistema, osvajanja novih tržišta i ravnopravnog uključivanja sa proizvodima od drveta u međunarodnoj podjeli rada;
– Donešen je novi Zakon o šumama, čime je između ostalog promijenjen dotadašnji način formiranja i raspodjele sredstava za finansiranje šuma i uvedena kategorija “sredstava posebnih namjena za šume”, radi ostvarivanja dugoročnih ciljeva zasnovanih na principima održivog gazdovanja šumama, koji se direktno ili indirektno dotiču sektora šumarstva;
– Osnovana je Agencija za šume, upravna organizacija u sastavu Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, sa zadatkom da obavlja stručno – tehničke i kontrolne poslove od opšteg interesa, koji se odnose na upravljanje i gazdovanje šumama i šumskim zemljištem;
– Izvršena je organizaciona transformacija Javnog preduzeća “Šume Republike Srpske”, čime je ono postalo akcionarsko društvo u vlasništvu Republike Srpske, a organizacione jedinice (šumska gazdinstva) su izgubila svojstvo pravnog lica i postala organizacioni dijelovi, a broj šumskoprivrednih područja se sa 42 smanjio na 23;
– Pojačavaju se zahtjevi za sirovinom od strane drvoprerađivača, kapaciteti pilana su znatno veći od raspoloživog etata, a uslovi na tržištu drveta značajno se i brzo mjenjaju;
– Povećava se i potražnja iz inostranstva za ogrevnim drvetom u svim pojavnim
oblicima – kao prostorno drvo, u vidu sječke (ivera), briketa i peleta;
– Pojačava se interakcija između sektora šumarstva i drugih sektora po različitim pitanjima, pa tako i na nivou strateškog planiranja – donešene su strategije ruralnog razvoja, razvoja poljoprivrede, zaštite prirode, vazduha, finansijske održivosti za upravljanje šumama i zaštićenim područjima;
– Povećava se broj obaveza koje je neophodno ispuniti u sektoru šumarstva, a koje proizilaze iz evropskih integracija i međunarodnih sporazuma;
– Globalne prijetnje domaćem i evropskom sektoru šumarstva u vidu pada tražnje zbog globalne ekonomske krize i pojave na svjetskom tržištu genetski modifikovanog drveća sa superiornim prirasno – prinosnim karakteristikama.