Tehnologija i inovacije

Predgovor

„Tehnologija je najdramatičnija snaga koja oblikuje ljudske sudbine.“
 
Filip Kotler

Tehnologija je danas jedna od najčešće upotrebljavanih riječi i to kako u naučnoj literaturi, tako i u običnom govoru. Skoro da nema aktivnosti u kojoj nije prisutna tehnologija.

Tehnologija predstavlja odnos čovjeka prema prirodi i društvu i napore koje on čini u cilju zadovoljavanja svojih potreba. Tehnologija obuhvata čovjekove vještine, znanja i sposobnosti
da pravi, upotrebljava i izrañuje korisne stvari koje mu služe za zadovoljavanje različitih potreba – materijalnih i nematerijalnih. Čitavu ljudsku civilizaciju karakterišu stalni napori u
cilju unapreñenja korišćenih alata, materijala, tehnike i tehnologije. Tehnologija se sastoji od svih aktivnosti koje kao rezultat stvaraju neku vrijednost, bez obzira da li se radi o proizvodu
ili usluzi. Termin tehnologija se odnosi kako na najnovije pronalaske (radar, laser, ultrazvuk, mikroprocesor, telefaks, kompjuter, i sl.) tako i na prastare izume (vatra, koplje, klin, poluga,
čekrk, dizalica, bakar, točak, ralo, slova i sl.). Sve to čini tehnologiju, odnosno razvoj tehnologije kroz vrijeme. Razvoj tehnologije je razvoj čovjeka, a ovim interakcijskim odnosom se razvijaju civilizacije.

Značaj tehnologije za razvoj društva je nemjerljiv. Čovjek, djelujući na prirodu i društvo, razvija tehnologiju zavisno od svojih potreba i ciljeva društva. Prema tome, nije tehnologija neka natprirodna i nekontrolisana sila izvan čovjekovog domašaja, već čovjek svojim aktivnim odnosom prema prirodi i društvu razvija tehnologiju podreñenu sopstvenim potrebama.

Tehnologija je, bez obzira na to da li su u pitanju stručna znanja, postupci ili procesna oprema, uključena u svaku aktivnost koja stvara novu vrijednost. Svaka aktivnost koja stvara
vrijednost koristi neku tehnologiju pomoću koje kombinuje ljudske resurse i kupljene inpute da bi proizvela neki autput. Osnovu za razvoj tehnologije čine prirodne nauke: fizika, hemija,
biologija, geologija i dr. Meñutim, tehnologija je velikim dijelom bazirana i na matematici, a sve veći značaj dobijaju protokom vremena i veze tehnologije sa psihologijom, sociologijom,
medicinom, naukom o radu i dr. Isto tako, tehnologija je blisko povezana sa ekonomijom i organizacijom. Veze tehnologije i ekonomije su veoma tijesne i kompleksne. Može se reći da
danas praktično nema naučne discipline koja nije od interesa za modernu tehnologiju (menadžment, marketing, arhitektura, dizajn, mašinstvo, elektrotehnika, šumarstvo, poljoprivreda, pravo, ekologija itd.).

Savremeni tehnološki progres je glavni faktor promjena u tranziciji industrijskog u postindustrijsko društvo. Tehnološki progres, kao osnovni pokretač privrednog razvoja, obuhvata promjene u smislu stvaranja nove i unapreñenja postojeće tehnologije, sredstava i metoda proizvodnje koji obezbjeñuju uštede u radu, razvoj novih i usavršavanje postojećih proizvoda, te unapreñenje organizacije i upravljanja. Savremeni tehnološki progres se ispoljava u fantastičnom razvoju tehnologije kroz automatizaciju, kompjuterizaciju, telekomunikacije, mikroelektroniku, robotizaciju, biotehnologije, genetski inženjering i opštu scijentifikaciju.