Tehnološki procesi i tehnološki sistemi

Uvod

Aktuelna pitanja uspešnog upravljanja tehnologijom na nivou preduzeća poslednjih decenija dobijaju prvorazredni znacaj. Savremeni menadžeri pitanja razvoja, tehnoloških inovacija, odabira pravog trenutka, zamene starih i uvođenje novih tehnologija, efikasne primene uz optimalne ekonomske efekte i obezbeđivanje sve većeg profita, ne prepuštaju slučaju. U savremenim uslovima izražene tržišne konkurencije uspešno upravljanje tehnologijom i tehnološkim procesima jedno je od fundamentalnih zadataka preduzeća.
Upravljanje tehnologijom i pristup tehnološkom menadžmentu predstavljaju oblasti od posebnog interesovanja savremene naučne teorije i prakse organizacije i menadžmenta. Svoje korene ove discipline nalaze u multidisciplinarnom pristupu i praktičnom sagledavanju problematike tehnologije, procesa proizvoda polazeći pre svega od savremenih proizvodnih tehnologija i tehnoloških sistema u proizvodnji.
Osnovne analize tehnološkog sistema kao izraza primenjene tehnologije u preduzeću obavljaju se radi sagledavanja mogućnosti unapređenja svih karakteristika i funkcionisanja tehnološkog sistema. Operativno upravljanje tehnologijom u preduzeću podrazumeva ispunjavanje ciljeva efikasnosti tehnologije u primeni, a to znači unapređivanje delovanja tehnološkog sistema, procesa i operacije u svakom trenutku.
Suština proizvodnog tehnološkog sistema je međusobna uslovljenost svih elemenata sistema pri obavljanju odgovarajuće funkcije transformacije materijala iz jednog oblika u drugi, pri čemu je njegova upotrebna vrednost na izlazu povećana pod dejstvom organizovanog ljudskog rada. Analiza tehnološkog  procesa i operacija naročito je značajna kao početna analiza tehnološkog sistema čija dalja analiza zahteva analizu strukture sistema, tehnološku i ekonomsku analizu. Zahvaljujući ovim analizama operativno upravljanje tehnologijom u preduzeću podiže se na kvalitetniji nivo.
Proces razvoja proizvoda zahteva interdisciplinarni pristup nužno podrazumevajući važno prisustvo ekonomista od kojih se zahteva da raspolažu određenim znanjima o tehnološkim postupcima po kojima se dobijaju odgovarajući proizvodi, iz kojih sirovina, kako se sistematizuju i klasifikuju i koje su karaktertistične logističke aktivnosti u transpoziciji materijalnih proizvoda.
Potreba visoke integrisanosti specijalista različitih profila u realizaciji tehničko – tehnoloških pitanja proizvoda zahteva osposobljenost ekonomskih stručnjaka za timski rad sa inženjerima i menadžerima različitih struka. Pored poznavanja brojnih naučnih oblasti: marketinga, opšteg menadžmenta, finansija, ekonomisti moraju posedovati i odgovarajuća znanja o pojedinim tehnološkim procesima. Ukupni menadžment preduzeća robnog prometa, realizovaće ekonomisti koji su snadbeveni znanjima:

•     da podstiču proizvođača za upotrebu najmodernijih i najefikasnijih proizvodnih tehnika,
•     da zajedno sa proizvođačima ostvaruju najviše standarde kvalitativne kontrole,
•     da stalno podižu efikasnost poslovanja putem pojednostavljivanja brojnih operativnih metoda i tehnika,
•     da rade na razvoju bliskih veza sa proizvođačima sa kojima članovi  nabavnog tima u procesu proizvodnje razmenjuju ”know how” i informacije,
•     da kooperiraju sa odabranim proizvođačima sirovina u cilju razvoja novih i poboljšanju kvaliteta postojećih, da rade na proizvodnji po usaglašenim metodama proizvodnje,
•     da usmeravaju proizvodnju iz čistih fabrika i pod čistim radnim uslovima,
•     da rade na sigurnost proizvoda,
•     da podstiču proizvođače na razvoj novih linija proizvoda, metoda proizvodnje, višeg kvaliteta proizvoda i higijenskih standarda,
•     o logističkim aktivnostima koje variraju u zavisnosti od specifičnih zahteva pojedinih oblasti poslovanja od rukovanja proizvodima, skladištenja i transporta do finalnih područja logistike kretanja proizvoda do finalnih individualnih ili proizvodnih potrošača,
•     o značaju ekoloških problema u obezbeđivanju ekološki prihvatljivih proizvoda na temelju najnovijih ekoloških zahteva i standarda.